کد مطلب:20553 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:7

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

چرا سرنوشت و قسمت دو نفر انسان يكسان متفاوت است، يكي در آخر خوشبخت و ديگري بدبخت مي شود؟

در ابتدا بايد معناي خوشبختي و بدبختي حقيقي را بدانيم. اگر مقصود از خوشبختي، ثروت و راحتي آسايش ظاهري دنيا باشد، نمي تواند اين عقيده به نحو كلي درست باشد. چه بسيار انسان هايي كه با ثروت بسيار از خوشبختي و راحتي برخوردار نيستند تا چه رسد به خوشبختي واقعي و حقيقي. تازه در مورد همين امور نيز بسياري از موارد به دست انسان تأمين مي شود، يعني انسان است كه با تلاش و كوشش خود يا حتي از راه هاي نادرست به ثروت دنيايي مي رسد و اين مسئله مربوط به سرنوشت و تقدير نمي باشد، اگر چه نمي توانيم آن را خوشبختي واقعي بدانيم.

اما اگر مقصود از خوشبختي سعادت دنيا و آخرت باشد، در پاسخ مي گوييم:

تفاوت عملكرد انسان ها ناشي از اختيار آن ها است. انسان موجودي است كه سرنوشتش به دست خود وي سپرده شده، او موجودي است كه آزادي و مختار بودن در انتخاب راه و رسم زندگي با سرشتش آميخته شده است.

خداي مهربان از يك طرف به بشر عقل داده تا خوب و بد را بفهمد و از سوي ديگر پيامبران را فرستاده تا خوب و بد و مصلحت مفسده اي كه عقل بشر يا به آن ها نمي رسد و يا به طور كامل نمي رسد، آن ها را به بشر نشان دهند و آشنايش كنند تا هر كس خواست، راه خوب را برگزيند و هر كس هم خواست، راه بد را انتخاب نمايد. آن كه راه خير را گرفت و اين راه را تا آخر ادامه داد، عاقبت به خير مي شود و هر كس راه شر را برگزيد و آن را تا آخر ادامه داد، عاقبت به شر مي شود. ممكن است كه اوّل آدم بدي باشد، ولي در آخر كار توبه كند و كارهايش را اصلاح كند و عاقبت به خير شود. علتش هم به دست خود انسان است، حتي توفيق هاي الهي را كه شامل كسي مي شود، آن هم منشأش خود انسان است وگرنه از طرف خداوند بخل و دشمني در كار نيست.

او نسبت به همة بندگان مهربان و فيض او به همة انسان ها واصل مي شود. خداوند بدون حساب و كتاب رفتار متفاوت نمي كند. همة مخلوق اويند و او نسبت به همه يكسان نگاه مي كند. اگر تفاوتي در جلب فيوضات الهي باشد، عاملش انسان ها هستند.

قرآن مي فرمايد: ما حقيقتاً راه (حق و باطل) را به انسان نشان داديم، حال خواهد هدايت پذيرد و شكر اين نعمت كند و خواه (نپذيرد) و كفران نعمت كند.(1) نيز فرمود: آيا راه خير و شر را به او (بشر) ننموديم و هدايت نكرديم.(2) پس خوشبختي و بدبختي مربوط به انسان است كه كدام را انتخاب كند.

چند چيز از عوامل عاقبت به خيري است از جمله:

1ـ شيعة واقعي بودن. امام جعفر صادق(ع) فرمود: آتش دوزخ نرسد به بدن كسي كه بر مذهب تشيع باشد.

2ـ حق خدا را ادا كردن. حضرت صادق(ع) فرمود: اگر مي خواهي عملت به خير انجامد، حق خدا را بزرگ تر از آن بدان كه نعمت هاي او را در راه نافرماني اش صرف كني، يا به بزرگواريش بر خود مغرور گردي.

3ـ انسان كاري براي كسي انجام دهد واو بر عاقبت به خيري انسان دعا كند.

پيامبر(ص) فرمود: مردي از راهي عبور مي كرد، ديد مؤمني عورتش پيدا است و خود نمي داند، بدون آن كه به او بگويد، به وسيله اي عورت وي را پوشاند، بعداً آن مؤمن متوجه شد گفت: خداوند عاقبتت را خير كند، خداوند دعاي وي را پذيرفت و او را عاقبت به خير خواهد نمود.(3)

پي نوشت ها:

1. انسان (76) آية 3.

2. بلد (90) آية 10.

3. مصطفي حسيني دشتي، معارف و معاريف، مادة عاقبت به خيري.